V České republice žije více než 60 000 Vietnamců. Závitky, polévka phở. Oblíbený prodavač ve večerce. A dál? Co vlastně víme o současném Vietnamu? V posledních letech ve Vietnamu přituhuje, téměř dvě stovky aktivistů jsou ve vězení a svobodná novinařina a angažovaná literatura je možná jen v podzemí. My ale žijeme ve svobodné zemi a angažované básně tu vycházet smějí. Dík patří paní Mai Nguyenové, která mě propojila s vietnamistou Ondřejem Slowikem. Ten připravil a přeložil následující blok současné vietnamské poezie.
Bùi Chát (vlevo)
Narozen 1979 poblíž Hočiminova města. Vystudoval bakalářský obor vietnamská literatura a později nedokončil studia právnické fakulty. V roce 2001 stanul v čele hnutí Mở Miệng (Otevři ústa), jež nedlouho po vzniku vydalo stejnojmennou sbírku obsahující básně vietnamských básníků mimo oficiální linii. Z hnutí Mở Miệng posléze vzešlo samizdatové nakladatelství Giấy Vụn (Makulatura), které vydalo a stále vydává poezii členů hnutí Mở Miệng, mimo jiné Bùi Chátovy osobní sbírky Cái lồn bỏ đi& những bài thơ chửi rủa (Kunda odchází a jiné sprosté básně, 2004), Xin lỗi chịu không nổi (Promiňte, už to nevydržím, 2007) a Bài thơ một vần (Básně na jeden rým, 2009). Kromě autorských básní vydává nakladatelství Makulatura též texty zakázané oficiální cenzurou jako např. Orwellovu Zvířecí farmu a 1984 nebo sbírku Havlových esejů.
V roce 2011 převzal Bùi Chát v Buenos Aires cenu Mezinárodní nakladatelské asociace (IPA).
V současnosti žije s manželkou a synem v Hočiminově městě a mimo samizdatové nakladatelství Makulatura vlastní pod svým občanským jménem i malé oficiální nakladatelství.
Lý Đợi
Narozen 1978 v provincii Quảng Nam poblíž historického města Hội An. Vystudoval bakalářský obor literární žurnalistiky. Básnický debut prožil společně s Bùi Chátem v roce 2002 v rámci sbírky Mở Miệng (Otevři ústa). Později vydal samostatné sbírky Bảy biến tấu con nhện (Sedmero pavoučích proměn) v roce 2003, Trường chay thịt chó (Psotariáni, 2005) a Khi kẻ thù ta buồn ngủ (Když je nepřítel ospalý, 2011).
V dubnu 2005 měl společně s Bùi Chátem vystoupit na autorském čtení v hanojském Goethe institutu, které bylo na poslední chvíli hanojskými úřady zakázáno. V roce 2006 byly jeho básně prezentovány na festivalu Pace on Peace v Koreji. O rok později se ještě zúčastnil workshopu dokumentárního filmu v čínském Kunmingu a festivalu Documenta 12 v německém Kasselu. Jeho básně jsou přeloženy do angličtiny, francouzštiny, němčiny, rumunštiny, češtiny a korejštiny.
V roce 2005 získal literární cenu ve Washingtonu DC a o deset let později jeho básnická tvorba vyhrála cenu cenu Gabo za překladovou literaturu.
V současné době žije v Hočiminově městě se ženou a dvěma dětmi, živí se jako editor a copywriter na volné noze.
Oba autoři mají problémy s úřady, kvůli nimž jsou limitováni jak v pracovním tak v soukromém životě. Oba byli několikrát zadrženi policií a krátkodobě uvězněni. Doba věznění však nikdy nepřesáhla několik dní. Bùi Chátovi byl po převzetí ceny IPA odebrán pas, a bylo mu tak znemožněno cestovat do zahraničí.
Připravila: Tereza Semotamová
Překlad: Ondřej Slowik
Báseň na jeden rým
(Bùi Chát)
Barva rudá
jak na chodníku orná půda
všem to přišlo jako nuda
nestarali se, kdo to uklidí a udá
Teď si strachy lámou hlavu, co s tím!? Nechat to ležet a žít jak se tu dá.
Bojovníkům za demokracii
(Bùi Chát)
Neúspěch je
matka matky
vítězství
Cesta k vrcholu
(Bùi Chát)
Soutěska v horách mi může vlézt na hrb,
Cestou k vrcholu jsem vejš než celá soutěska.
Co je mi do hladu a chudoby,
Cestou k vrcholu nemyslím ani na jedno.
Venku prší a mně je to fuk,
Cestou k vrcholu pršíme na nebesích.
Na samotu se můžu vykašlat
Cestou k vrcholu budu osamělejší než ty.
Vyhnanství mě netíží
Cestou k vrcholu naberu hroší kůži
Smutnej nebo veselej
Cestou k vrcholu stejně padnu do pasti
Co na tom, že jsem trhan
Cestou k vrcholu si stejně můžem pošpásovat
Potlesk!
Čert ví, co je komunismus, ale bez pochyby…
(Bùi Chát)
… až skončí komunismus, život se bude snoubit se životem
… až skončí komunismus, začnou bezstarostné dlouhé dny bez odboček na scestí
… až skončí komunismus, vztyčíme své hlavy
… až skončí komunismus, nebudeme se vracet
… až skončí komunismus, někteří budou smutní a bez cíle
… až skončí komunismus, přijde osud
… až skončí komunismus, nikdo vlastně moc neví, co bude
… až skončí komunismus, bude se sčítat, odčítat, dělit a násobit
… až skončí komunismus, už mi nemusíš dokazovat svou lásku
… až skončí komunismus, nakladatelství Giấy Vụn zažije patnáct let slávy
… až skončí komunismus, budeme věřit zítřkům
… až skončí komunismus, všechno se rozjasní
A my budeme konečně lidmi
Červená
(Bùi Chát)
Čekám na křižovatce
Skočila červená
Lidi se hemží
S chladným vánkem v zádech
Po celé generace
Stojíme na červenou
Kupředu jít nejde.
Ani vyletět jako pták
Všude jen křižovatky
Na červenou se nejezdí
Čekáme na křižovatce
Celé generace
Před očima jediná cesta zahalená v rudém prachu
Jinak to nejde
(Bùi Chát)
Bratři
Nás zradili
Posílají nás za katr
Kůži nám barví na rudo
Naše životy obětovali
Svým utopickým snům
Bratři
Nás stále balamutí
Obírají nás o světlo i hlas
Drží nás stálev šachu
Puškami a potravinami
Pod černočernou oblohou
Z jejich temné mysli
Na ně den za dnem
Bez přestávky
Myslíme
A
Modlíme
Se
Žití
(Bùi Chát)
Zvol si bolest. Každej den
Aby ses o ni moh‘ rozdělit se světem
Tenhle národ
Zvol si víru. Každej den
Abys mohl přežít na zemi
Tenhle národ
Zvol si smrt. Každej den
V očích režimu
Abys byl svobodný
Zvyk
(Bùi Chát)
- Soudruzi, nechte nás prosím dozvědět se pravdu!
- Soudruzi, nechte nás prosím v klidu spát s manželkami a manželi!
- Soudruzi, nechte nás prosím dýchat!
- Soudruzi, nechte nám prosím rovnost před zákonem!
- Soudruzi, nechte nás prosím přemýšlet jinak než vy!
- Soudruzi, nechte nás prosím bojovat s korupcí!
- Soudruzi, nechte nám prosím svobodu projevu!
- Soudruzi, nechte nás prosím zakládat pouliční svazy!
- Soudruzi, nechte nás prosím psát takovéhle básně!
- Soudruzi, nechte nás prosím proti vám protestovat a nesnášet vás!
- Soudruzi, nechte nás prosím volně demonstrovat!
- Soudruzi, nechte nás prosím svobodně volit!
- Soudruzi, nechte nás prosím bránit naši zem!
- Soudruzi, nechte nás prosím studovat cizí řeči!
- Soudruzi, nechte nás prosím protestovat proti Číně kvůli ostrovům v Jihočínském moři!
- Soudruzi, nechte nás prosím být lepšími, než jste vy!
- Soudruzi, nechte nás prosím navštěvovat pagody a kostely.
- Soudruzi, nechte nás prosím číst Deklaraci základních lidských práv!
- Soudruzi, nechte nás prosím vlastnit aspoň kousek půdy našich předků!
- Soudruzi, nechte nás prosím zavrhovat vaše praktiky!
- Soudruzi, nechte nás prosím být Vietnamci!
- Soudruzi, nechte nás prosím udržovat tradice!
- Soudruzi, nechte nás prosím milovat kromě vás i naše rodiny a přátele!
- Soudruzi, nechte nás prosím budovat naši zemi!
- Soudruzi, nechte nás prosím zjistit přesnou rozlohu našeho státu včetně moří a ostrovů!
- Soudruzi, nechte nás prosím znát jméno naší země v příštích dvaceti letech!
- Soudruzi, nechte nás prosím nenásledovat vás!
- Soudruzi, nechte nás prosím v klidu žít bez pronásledování!
- Soudruzi, nechte nás prosím nakopat vám zadky!
- Soudruzi, nechte nás prosím milovat svou zem!
- Soudruzi, nechte nás prosím chodit vzpřímeně po dvou!
- Soudruzi, nechte nás prosím vydat tuhle báseň, až bude hotová!
- Soudruzi, nechte nás prosím počkat, až nás přijedete zabásnout!
- Soudruzi, nechte nás prosím odmítat vaše chování!
- Soudruzi, nechte nás prosím přát si, abychom neměli žádná přání!
- Soudruzi, nechte nás prosím honit se za štěstím I za neštěstím!
Soudruzi a soudružky, prosím vás, nic už po nás nechtějte!
Socialistický realismus
(Bùi Chát)
Mějte na paměti, bratři a sestry
Nepřišli jsme na svět, abychom plakali
Abychom jeden druhého soudili
Abychom mlčeli
Abychom se otáčeli zády
My chceme žít
Ukázat svou náturu
Netřeba obracet pozornost
k hrozbám v okolí
co se týče nás
Strach nikdy nebude naším cílem.
Jak se přizpůsobit
(Bùi Chát)
Kráčejíce v sandálech
Ve tvaru rakví
S podmračenou tváří
Zanechali stopy
Po celé zemi
Hlas z hůry tichne
V lidských myslích
Chce to změnu
Než přijde smrt a staneme se
Rakvemi ve tvaru sandálů
Protože jsem holka
(Lý Đợi)
V šestnácti dnech života mě vyděsily výstřely z vojenskýho tábora za vesnicí
V šestnácti týdnech mě začli kojit točeným pivem
V šestnácti měsících mě prvně zneužila ruka ředitele jeslí
V šestnácti letech mě počtvrtý znásilnil učitel občanky
Tohle jsou moje záznamy po sedmnáctce:
– Šestnáctkrát vyloučena ze školy pro nevhodné oblékání
– Šestnáct let pouliční šlapka
– Šestnáctkrát vdaná za cizince, Američany a Evropany do toho nepočítám.
– Šestnáct léčení pohlavních chorob
– Šestnáctkrát ve vězení, pokaždé propuštěna s osvědčením o nápravě
Protože jsem holka ze země, kde kluci jsou hrdinové a holky póvl
Protože jsem holka z místa, kde jsou slova oddělená od významů
Protože jsem holka, co ji moc nezajímaj rituály
Protože jsem holka zrozená uprostřed násilí a střelby
Protože jsem holka pro barvoslepý i vyšinutý
Protože jsem holka, co často tiše brečí…
Protože jsem holka,
jsem matka nás všech
a stejně
většina z vás zasyčí to svý: ale ale!
Setkání s hrdinkou v masážním salonu
(Lý Đợi)
„Jak se vlastně jmenuješ?“ ptám se.
— A ty na to: „Diễm, Phượng, Thu, Hồng, Nga, Mai, Kiều, Vân... říkej mi, jak se ti líbí.“
„Kolik ti je?“
— „Šestnáct, sedmnáct, devatenáct, dvacet… jsi na mladý nebo radši starší, náš zákazník náš pán.“
„Odkud jsi?“
— „Z delty Mekongu, samo sebou, ale pro tebe z Hanoje, zlato.“
„Řekni mi něco o sobě.“
— „Miluju muziku, nesnášim sport, ráda jednám narovinu, bojim se samoty.“
„Rodinný stav?“
— „Svobodná, veselá, v podnájmu, synovi jsou tři.“
„Zaměstnání?“
— „Na daňovym přiznání: certifikovaná pracovnice ve zdravotnictví.“
— „Ve skutečnosti: masérka.“
— „Přezdívka: Víla kouřilka.“
„Zkušenosti?!“
— „Osm let bez platu, jenom na dýžkách.“
„Pracovní úspěchy?“
— „Denně obsloužim osm kousků: krátký, dlouhý, velký, malý. Některý jsou hned, jiný si dávaj na čas, některý smrděj, jiný voněj, nedělám rozdíly.“
— „Každej měsíc asi 200, to si vynásob vosmi lety a vyjde ti moje kvalifikace.“
„Čeho se bojíš?“
— „Svatby! Neuměla bych žít jen s jedním ptákem.“
— „Na druhou stranu nechci být stará a sama, tady si ho můžu před svatbou otestovat.“
„Přešlapy?“
— „Když potkám chlapa, co mu trvá, než se udělá, je vožralej nebo má syfla… a nedá tuzéra.
„Sny?“
— „Trochu si vydělat a otevřít si kadeřnictví.“
— „Dostat se do Guinessovy knihy kuřby.“
— „Ale hlavně, až můj syn vyroste, aby se mě na nic takhle debilně neptal.“
„Pár posledních slov?“
— „Tvůj telefon?“
— „Kolik mi dáš dýžko?“
Děkuju, už to všechno chápu! Ale co vlastně chápu?
Vařený – dušený – syrový
(Lý Đợi)
První chod: vařený
+ vařený vodní špenát po seversku
Žijete-li ve Vietnamu, jezte vše vařené.
Zatím se nenašlo nic, co by Vietnamci neuměli uvařit.
Takže:
Žijete-li ve Vietnamu, jezte vše vařené.
Od vařených motorek, nemovitostí, diplomů, šlechtických titulů...
Od vařené hygieny, bezpečnosti potravin a pojištění...
Přes vařenou inteligenci, estetiku, kulturu a lidskost...
Po vařená lidská práva, svobodu, ideologii a spiritualitu...
Zatím se nenašlo nic, co by Vietnamci neuměli uvařit.
Takže:
Žijete-li ve Vietnamu, jezte vše vařené.
Vaří se den za dnem
Každý o tom mluví
Vaří celé domácnosti
Profesionální vařiči spolu závodí
Já sám se uvařil právě proto, aby mě neuvařili.
Takže:
Žijete-li ve Vietnamu, jezte vše vařené.
Vaření je nejlepší
Vaření je nejlepší
Vaření je nejlepší…
Druhý chod: dušený
+ dušený maniok na sladko po středovietnamsku.
Kéž bych byla chlap
a nemusela si vydělávat pod dekou...
Sai Mi Ho, pouliční umělkyně
Před použitím si pečlivě přečtěte instrukce:
=> Toto umělecké dílo poletuje v nebeské síti, jeho hrubosti je těžké uniknout
=> S ničím se nelze párat, teď jen čekejme na svěží vítr
=> Je docela dobře možné, že nás poženou před soud…
=> Pokud se rozhodnete produkt použít, počínejte si zodpovědně a obezřetně.
1. Dlouhé čekání na boj či na ejakulaci: smrtelná nuda.
2. Zadržovat to celý den, a pak si nakonec upustit páru: happy end.
3. Spermie letí kupředu jako miliony bratrů ve zbrani: davové šílenství.
4. Po prudkém šturmu jim dojde, že pan generál si chtěl pouze ulevit: marná smrt.
5. Leží na zemi: ušlapáni.
6. Stékají po zdi: podlehli zraněním hlavy.
7. Ulpěli na ubrousku: vyschl z nich život.
8. Po důkladném otření je vyhodili jako odpad: smradlavá smrt.
9. Poslední v bitvě, ale první v cíli: spokojená smrt.
10. O krok druhý v cíli: zlostná smrt.
11. Třetí v cíli, co spatří probíhající spojení: žárlivá smrt.
12. Točící se bezcílně v kruzích: mdlobná smrt.
13. Neschopnost dosáhnout cíle z nedostatku sil: smrt vyčerpáním.
14. Trefa do černého, ale vajíčko nikde: smrt zklamáním.
15. Trefa do černého, vajíčko tam je: spokojená smrt.
16. Trefa do černého a dvě vajíčka: šťastlivá smrt.
17. Dostal jedno vajíčko: pyšná smrt.
18. Dostal dvě vajíčka: honosná smrt.
19. Odmítnut vajíčkem: smrt v hanbě.
20. Z bezpečnostních důvodů je třeba použít ochranu: smrt umačkáním.
21. Ochrana je příliš těsná: smrt udušením.
22. Děravá ochrana: smrt při útěku z vězení.
23. Snaha uprchnout, když se ochrana vyhazuje: smrt utopením.
24. V odrazu ve vodě vidím mloka přesně takového, jako mám já, akorát černého: smrt smíchy.
25. Při všem tom řehnění se něco spolyká: smrt v útrobách.
26. Ve druhém bitevním tažení všechno pokryjí sliny: lepkavá smrt.
27. Pro ty, co přežili, ale jsou celí ulepení: smrt v kyselině.
28. Zodpovědní skončí v mrazáku: chladná smrt.
29. Přežili chlad, ale dlouho si jich nikdo nevšímal: smrt v čekárně.
30. Pan generál celý den uniká zákonu: smrt uondáním
31. Celý systém lže, a tak k sobě není nikdo upřímný: smrt ve lži.
32. Roky zastrašování vyústily v permanentní strach: strach k smrti.
N32 ...počítáme-li od roku 1975
nebo déle, počítáme-li od roku 1945
nebo déle, počítáme-li od roku 1802
nebo déle, počítáme-li od roku 938
nebo déle, počítáme-li asi od roku 43
nebo ještě déle, počítáme-li od dob, kdy jsme lezli po stromech...
Pak je třeba odečíst jeden politický monopol, který nechtějí nechat zemřít:
přitom už je notně zkvašený
a kvasný proces zvrátit nelze
zkysne z toho celý život...
Třetí chod: syrový
+ Syrové mungo klíčky po jihovietnamsku
Aby se básnické embryo vyvinulo ve vyspělou poezii, múzou těhotným se doporučuje užívat níže zmíněné látky dvakrát denně. Umělecká výživa tak bude zaručena.
– Ztráta svobody
Poslední dobou se vědecky dokázalo, že těhotní poezií v naší zemi potřebují svobodu jako doplněk duševní stravy, aby se básnickému embryu dobře okysličovala krev a podpořil se tak jeho přirozený vývoj. Většina populace si bohužel myslí, že už požila dostatečné množství svobody, a výsledkem je epidemie básnické chudokrevnosti a nebezpečí předčasného porodu básně. Nedonošená báseň má jen malou naději na prosazení a většinou umírá únavou.
Hlavní příčiny: Strach a netečnost...
– Chudořečnost
Vyjadřovací schopnost hraje zásadní roli při vývoji embryonální poezie. Chudořečnost může taktéž vést k předčasnému porodu básně a zpomalení poporodního vývoje. Hrozí vysoké riziko deformace páteře a posléze i sexuálních disfunkcí. Lékem na chudořečnost je okamžité zvýšení verbálního projevu o třicet procent několikrát denně a to zejména na počátku básnické gravidity. Odborníci však radí pro jistotu navýšit dávky verbálního projevu ještě před početím. Většina populace si však bohužel myslí, že už toho namluvili dost a tak jen mlčky bloumají kolem.
Hlavní příčiny: autocenzura
– Vymývání mozků
Nenahraditelným zdrojem látek pro zdravý vývoj svalů a kostry básně je dostatek nezávislých myšlenek. Pravidelné přemýšlení a zpracovávání informací v těhotenství zabrání pozdějšímu selhání morálky. Dále také přinese úlevu od stresu z nelidského odsuzování ze strany okolního kolektivu. Intelektuální strava musí být servírovaná čerstvá, tedy nezpracovaná cenzurou. Většina populace se však s chutí láduje okoralou a plesnivou duševní stravou, přitom však stále věří v čerstvý svět.
Hlavní příčiny: zbabělost a intelektuální lenost.
- Otupená estetika
Estetika rozvíjí zejména srdeční činnost básnického plodu a tím i schopnost vnímat krásu a kulturnost. Přísun estetična v období poetického očekávání i po něm je klíčový. Estetično tříbí vnímání a podporuje duchovní rozvoj. Z toho důvodu bychom měli konzumovat aspoň dvakrát týdně hutnou četbu a obdivovat olejové malby jak často je to jen možné. Většina populace si bohužel myslí, že Vietnam je země plná poezie s několik tisíc let starou kulturou, což vede k silné estetické podvýživě, až se z toho svírá hrdlo.
Hlavní příčiny: Mylné představy a domněnky
Bài thơ một vần
(Bùi Chát)
Màu đỏ
Như loài cỏ
Ngỡ là chuyện nhỏ
Nên không ai dọn bỏ
Chúng tôi luôn hốt hoảng nhưng biết làm
thế nào!? Đành bỏ ngỏ...!!!
Cho anh em dân chủ
(Bùi Chát)
Thất bại
Bà ngoại
Thành công
Lên tới đỉnh
(Bùi Chát)
đèo cao thì mặc đèo cao trèo lên tới đỉnh ta cao hơn đèo đói nghèo thì mặc đói nghèo trèo lên tới đỉnh ta nghèo hơn đói trời mưa kệ mẹ trời mưa trèo lên tới đỉnh ta mưa hơn trời chơi vơi kệ mẹ chơi vơi trèo lên tới đỉnh ta vơi hơn mày lưu đày kệ mẹ lưu đày trèo lên tới đỉnh ta mặt dày luân lưu vô ưu kệ mẹ vô ưu trèo lên tới đỉnh ta mắc mưu thằng trèo bèo nhèo kệ mẹ bèo nhèo trèo lên tới đỉnh ta đèo mẹ tụi bay vỗ tay!
Cộng sản là cái quái gì cóc cần biết, nhưng chắc chắn...
(Bùi Chát)
…sau cộng sản là sự sống chồng sự sống
…sau cộng sản là ngày dài vô tư không ngã rẽ
…sau cộng sản là ngẩng cao đầu
…sau cộng sản đi không trở lại
…sau cộng sản có người buồn bã không định hướng
…sau cộng sản là định mệnh
…sau cộng sản tạm thời chưa ai rõ
…sau cộng sản là cộng trừ nhân chia nhiều cấp độ
…sau cộng sản là em yêu tôi đâu cần chứng
…sau cộng sản là nhà xuất bản Giấy vụn quang vinh mười lăm năm
…sau cộng sản là niềm tin ơi chào mi
…sau cộng sản ánh sáng cởi mở
Khi đó chúng ta thoải mái làm người
Đèn đỏ
(Bùi Chát)
Tôi đứng trước một ngã tư
Đèn đỏ ngăn tôi lại
Những dòng người ra đi tất bật
Gió mát sau lưng họ
Chúng tôi, nhiều thế hệ
Bị giữ lại bởi đèn đỏ
Chúng tôi không cất bước được
Chúng tôi không bay lên được
Giao lộ ở khắp nơi
Không ai có thể vượt qua màu đỏ
Chúng tôi đứng trước ngã tư
Nhiều thế hệ
Chỉ một con đường đầy bụi đỏ trước mắt
Không thể khác
(Bùi Chát)
Những người anh em
Đã phản bội chúng tôi
Đã ném chúng tôi vào ngục
Đã nhuộm đỏ màu da chúng tôi
Đã hi sinh mạng sống chúng tôi
Cho những giấc mơ ngột hứng của họ
Những người anh em
Vẫn lừa lọc chúng tôi
Vẫn tước đoạt ánh sáng, giọng nói chúng tôi
Vẫn doạ dẫm chúng tôi
Bằng súng và thực phẩm
Ngoài sức tưởng tượng của họ
Chúng tôi
Dưới bầu trời đen thẳm
Từng ngày từng ngày
Không lúc nào ngơi nghỉ
Việc nghĩ đến họ
Và
Cầu
Nguyện
Phương pháp điều chỉnh
(Bùi Chát)
Bước chân trong những đôi dép
Hình quan tài
Với bộ mặt nham nhở
Chúng để lại dấu vết
Trên khắp quê hương
Các tiếngnóibêntrên nhẹ dần
Trong ý thức của người dân
Chúng nhất thiết cần sự thay đổi
Để chết chóc vượt lên. Tựu thành
Quan tài hình dép
Sống
(Bùi Chát)
Chọn một niềm đau. Mỗi ngày
Để sẻ chia với thế giới
Dân tộc này
Chọn một niềm tin. Mỗi ngày
Để có mặt trên trái đất
Lãnh thổ này
Chọn một cái chết. Mỗi ngày
Trong con mắt chế độ
Để được tự do
Thói
(Bùi Chát)
- Các ông cho chúng tôi được biết sự thật nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ngủ với vợ/ chồng chúng tôi nhé!
- Các ông cho chúng tôi được thở nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bình đẳng trước pháp luật nhé!
- Các ông cho chúng tôi được suy nghĩ khác với các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được chống tham nhũng nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tự do ngôn luận nhé!
- Các ông cho chúng tôi được lập hội vỉa hè nhé!
- Các ông cho chúng tôi được viết bài thơ này nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ghét các ông chống đối các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tự do biểu tình nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bầu cử tự do nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bảo vệ tổ quốc nhé!
- Các ông cho chúng tôi được học ngoại ngữ nhé!
- Các ông cho chúng tôi được phản đối Trung Quốc chiếm Hoàng Sa – Trường Sa nhé!
- Các ông cho chúng tôi được giỏi hơn các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đi chùa đi nhà thờ nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đọc bản Tuyên ngôn nhân quyền nhé!
- Các ông cho chúng tôi được sở hữu mảnh đất tổ tiên chúng tôi để lại nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tố cáo các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được là người Việt Nam nhé!
- Các ông cho chúng tôi được giữ gìn truyền thống nhé!
- Các ông cho chúng tôi được yêu thêm gia đình bạn bè ngoài các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được xây dựng đất nước nhé!
- Các ông cho chúng tôi được biết diện tích mặt đất và biển đảo của chúng tôi nhé!
- Các ông cho chúng tôi được biết tên của đất nước chúng tôi 20 năm nữa nhé!
- Các ông cho chúng tôi được không theo các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được sống riêng tư không bị dòm ngó nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đá đít các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được yêu nước nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đi bằng đôi chân của chúng tôi nhé!
- Các ông cho chúng tôi được xuất bản bài thơ này sau khi viết xong nhé!
- Các ông cho chúng tôi được chờ các ông đến bắt nhé!
- Các ông cho chúng tôi được từ chối các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ước gì chúng tôi chẳng ước điều gì nhé!
- Các ông cho chúng tôi được mưu cầu hạnh phúc và mưu cầu không hạnh phúc nhé!
…………………………...
Xin các ông/bà
Các ông/bà đừng xin chúng tôi nữa!
Hiện thực xã hội chủ nghĩa
(Bùi Chát)
Anh chị em hãy nhớ
Chúng ta có mặt nơi đây không phải để khóc
Không phải để cân nhắc
Im lặng
Rồi quay đầu
Chúng ta ở đây để sống
Để thể hiện bổn tánh chúng ta
Đâu nhất thiết phải quan tâm
Nhắc nhở lời đe dọa
Bởi, với chúng ta
Sợ hãi – không bao giờ là mục đích
Vì em là con gái
(Lý Đợi)
Mười sáu ngày tuổi bị giật mình bởi tiếng súng trong doanh trại quân đội gần nhà … Mười sáu tuần tuổi bị thay sữa bằng bia hơi … Mười sáu tháng tuổi bị hiếp lần 1 bởi tay chủ nhà trẻ muốn chiếm lấy hin … Mười sáu tuổi bị hiếp lần 4 bởi thầy giáo dạy công dân … Từ mười bảy trở đi, sách kỉ lục ghi thành tích như sau: – Mười sáu lần bị từ chối nhập trường học vì ăn mặc hở hang
– Mười sáu lần lấy chồng nước ngoài, trừ châu Âu và Mỹ – Mười sáu lần mắc bệnh về đường sinh dục – Mười sáu lần vào tù ra trại với giấy chứng nhận phục hồi nhân phẩm – … Vì em là con gái của xứ sở mà anh [thì] hùng, em [thì] hèn Vì em là con gái của nơi mà chữ và nghĩa tách rời nhau Vì em là con gái của những điều không thuộc về lễ Vì em là con gái của tiếng súng và bạo lực Vì em là con gái của những kẻ mù màu và huyễn hoặc Vì em là con gái của những tiếng khóc thầm lặng… Và vì em là con gái Và vì em là mẹ của tất cả chúng ta Vậy mà… đa phần vẫn buột miệng: à há!
Nhân đi massage, gặp nữ lưu hào kiệt
(Lý Đơi)
Tôi hỏi em tên gì?
— Em trả lời: Diễm Phượng Thu Hồng Nga Mai Kiều Vân... anh thích tên nào cũng được
Em nhiêu tuổi?
— Mười sáu mười bảy, mười chín đôi mươi... anh thích bao nhiêu em cũng chiều
Quê đâu?
— Đương nhiên miền Tây, dù thực chất em dân Hà Nội
Cá tính?
— Yêu âm nhạc, ghét thể thao, thích thẳng thắn, sợ cô đơn
Tình trạng gia đình?
— Độc thân, vui tính, ở trọ, nhưng có bé trai 3 tuổi
Nghề nghiệp?
— Tên khai thuế: Nhân viên phục hồi sức khoẻ, có cấp thẻ hành nghề
— Tên thường gọi: Chuyên viên massage
— Tên giang hồ: Mỹ nữ thổi kèn
Kinh nghiệm?
— Kỷ lục 8 năm trong nghề và không ăn lương, chỉ nhận tiền boa
Thành tích?
— Mỗi ngày thổi 8 “thằng nhỏ”, dài ngắn, to thon, mau lâu, hôi thơm đều có
— Mỗi tháng trung bình 200, nhân cho 8 năm sẽ rõ đẳng cấp
Nỗi sợ?
— Lấy chồng! Vì không biết sống sao với một “con chim”
— Tuy nhiên, để chống lại cô đơn và tuổi xế chiều, có thể test trước khi lấy
Vấp váp?
— Gặp người quá lâu ra, say rượu, bệnh hoạn... và không cho tiền boa
Ước mơ?
— Kiếm chút tiền kha khá và chuyển nghề uốn tóc
— Nếu thuận tiện, sẽ đăng ký sách kỷ lục về số lần thổi “saxô”
— Đặc biệt, khi lớn lên con trai mình đừng hỏi những câu ngớ ngẩn như vầy
Điều cuối cùng muốn nói?
— Số điện thoại của anh?
— Và bữa nay anh boa em bao nhiêu?
Cảm ơn em, tôi đã rõ!
Mà rõ cái gì nhỉ?
Luộc – Hấp – Sống
(Lý Đơi)
Món 1: Luộc
+ Theo kiểu rau muống luộc của Bắc kỳ
Sống ở Việt Nam ăn món luộc là tốt nhất
Chưa tìm thấy thứ gì mà người Việt không thể luộc…
Vậy nên:
Sống ở Việt Nam ăn món luộc là tốt nhất
Từ luộc xe honda, nhà đất, bằng cấp, chức tước…
Từ luộc vệ sinh, an toàn thực phẩm, bảo hiểm…
Từ luộc trí tuệ, thẩm mĩ, văn hoá, nhân tính…
Từ luộc nhân quyền, tự do, tư tưởng, tâm linh…
Chưa tìm thấy điều gì mà Việt Nam không thể luộc
Vậy nên:
Sống ở Việt Nam ăn món luộc là tốt nhất
Từ luộc cho đến luộc
Người người nghĩ chuyện luộc
Nhà nhà tham gia luộc
Ngành ngành thi đua luộc…
Duy chỉ có lý do tại sao mình bị luộc: là không bị luộc
Vậy nên:
Sống ở Việt Nam luộc là tốt nhất
luộc là tốt nhất
luộc là tốt nhất
luộc là tốt nhất…
Món 2: Hấp
+ Theo kiểu khoai mì hấp của Trung kỳ
Ví đây đổi phận làm trai được
Sự nghiệp chăn mùng đỡ phải lo…
Sướng Thì Bo, nữ sĩ đương đại
Đọc kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng:
=> tác phẩm này trôi nổi trong lưới trời, lồng lộng, thưa và khó thoát,
=> tôi lấy về xài đỡ, lúc trái gió trở trời.
=> cho nên, rất có thể bị tranh chấp, kiện tụng…
=> vì thế những ai sử dụng lại, tự chịu trách nhiệm và cẩn trọng.
01. Lâu ngày không được xuất [t]binh, BUỒN chết
02. Nhịn cả ngày, cuối cùng được phóng ra, MỪNG chết
03. Trăm triệu anh em cùng xông lên, CHEN NHAU chết
04. Sau khi ra, phát hiện chủ nhân tự giải quyết, UẤT ỨC chết
05. Bị bắn xuống đất, TÉ chết
06. Bị bắn vô tường, đụng BỂ ĐẦU chết
07. Bị giấy vệ sinh chùi, KHÔ chết
08. Sau khi chùi xong, lại bị quăng vô thùng rác, THÚI chết
09. Cuối cùng cũng được chính thức lâm trận, đứa đầu tiên tới đích, ĐẮC Ý chết
10. Đứa thứ hai tới đích, biết đã trễ một bước, TỨC chết
11. Đứa thứ ba tới đích, thấy người ta cặp cặp đôi đôi, GHEN TỊ chết
12. Mải ngắm cảnh, lạc đường chạy lòng vòng, CHÓNG MẶT chết
13. Thể lực kém, trên đường xông pha, MỆT chết
14. Tới được đích, không tìm được trứng, THẤT VỌNG chết
15. Tới được đích, tìm được một trứng, MÃN NGUYỆN chết
16. Tới được đích, tìm được hai trứng, SUNG SƯỚNG chết
17. Được một trứng tiếp nhận, TỰ HÀO chết
18. Được hai trứng tiếp nhận, UY PHONG chết
19. Bị trứng từ chối, NHỤC NHÃ chết
20. Bởi vì sử dụng biện pháp an toàn, nguyên băng vô bao,
anh em một nhà ĐÈ NHAU chết
21. Bao bị cột lại, NGỘP chết
22. Phát hiện bao bị thủng lỗ, VUI MỪNG chết
23. Giành giật để xông ra, ai ngờ bao bị quăng vô nước, CHÌM chết
24. Ở trong nước thấy nòng nọc giống mình quá
nhưng lại đen thui như cục than, CƯỜI chết
25. Trong khi cười miệng há quá to, nuốt vô số anh em, BỂ BỤNG chết
26. Lần thứ hai xuất trận, thấy đứa nào đứa nấy toàn nước miếng, TỞM chết
27. Chưa kịp tởm, bị tắm dịch ACID chết
28. Những anh em có trách nhiệm, bị lạc quyên, bỏ vô tủ đông, LẠNH chết
29. Chống chọi được lạnh,
nhưng vì lâu không được sử dụng, CHỜ chết
30. Chủ nhân suốt ngày bôn ba lách luật, CẠN KIỆT chết
31. Bị toàn thể lừa dối nên bản thân cũng gian dối, DỐI chết
32. Mấy chục năm bị hù doạ nên phập phồng lo sợ, SỢ chết
N 32 … tính từ 1975,
và lâu hơn, nếu tính từ 1945
và lâu hơn, nếu tính từ 1802
và lâu hơn, nếu tính từ 938
và lâu hơn, nếu tính từ khoảng 43
và lâu hơn, nếu tính từ thuở chỉ có mông với muội…
Trừ một “đám” chóp bu độc quyền bị TỪ CHỐI chết,
và chua như giấm
và trộn trong giấm
và sống như giấm…
Tất cả, hiện “ giả vờ sống” và khát khao bất tử như giấm…
Tất cả hiện diện tại xứ Xích Quỷ và đương nhiên ở cả Tây Cống
“Ung hỉ! Ung hỉ!”
[Tuyệt đối không nói: Cung hỷ! Cung hỷ!]
Món 3: Ăn sống
+ Theo kiểu giá sống của Nam kỳ
Để giúp cho bào thai thơ phát triển, người mang thai thơ không phải ăn nhiều gấp 2 lần mà chỉ cần ăn đầy đủ dưỡng chất. Kiểu như:
– Mất tự do
Suốt nhiều năm qua ở nước ta, nhất là càng về sau này, khoa học chứng minh người mang thai thơ cần phải bổ sung nhiều sự tự do hơn nữa, để lượng máu hay ho của mình sôi lên và thai nhi thơ được phát triển tốt.Tuy nhiên, đa số vẫn nghĩ rằng mình đã ăn đủ tự do rồi nên kết quả là tình trạng thiếu máu thơ tăng, nguy cơ sinh non và ảnh hưởng tới cân nặng của thơ trẻ khi sinh ra là rất rõ rệt, thế mới mệt.
Lý do chính: thủ thân và vô cảm…
– Thiếu ngôn luận
Ngôn luận đóng vai trò chủ yếu trong việc phát triển phôi thai thơ. Thiếu ngôn luận cũng có thể dẫn đến nguy cơ sinh non, thơ chậm phát triển và đặc biệt là có những dị tật cột sống, những trục trặc tình dục về sau… Nhu cầu về ngôn luận tăng 30% ngay từ những ngày đầu của thai kỳ. Đó là lý do tại sao chúng ta cần phải chú ý cung cấp đầy đủ ngôn luận ngay cả thời gian trước khi mang thai. Tuy nhiên đa số vẫn nghĩ rằng mình đã ăn đủ ngôn luận, thế mới luẩn quẩn.
Lý do chính: bị bịt miệng và tự kiểm duyệt…
– Tẩy não
Trong quá trình phát triển xương cốt và cơ bắp, thai nhi thơ cần tích lũy rất nhiều trí não và huệ năng. Việc cung cấp đầy đủ thông tin và thao tác xử lý thông tin trong thời kỳ mang thai còn giúp tránh việc mất chất, hủ hoá và sự dã man, tàn bạo trong ứng xử cộng đồng. Chúng ta có thể cung cấp đầy đủ trí não với các thực phẩm tươi, nghĩa là chưa qua kiểm duyệt. Tuy nhiên, đa số vẫn thích ăn đồ ươn hôi, bị bầm dập… nhưng vẫn nghĩ rằng nó tươi nguyên, thế mới điên.
Lý do chính: hèn nhát và lười tư duy…
– Cùn thẩm mỹ
Thẩm mỹ đóng vai trò trọng yếu trong việc phát triển tim, tầm nhìn và tầm văn hoá của thơ nhi. Việc cung cấp đầy đủ thẩm mỹ trong thời kỳ mang thai là rất cần thiết và cả thời gian sau cũng vậy, nó thúc đẩy sự sáng sủa của tư tưởng và khả năng giác ngộ về tâm linh. Vì thế, mỗi tuần, chúng ta nên ăn sách vở an toàn vệ sinh ít nhất hai lần và sử dụng dầu nghệ thuật nhiều lần. Tuy nhiên, đa số vẫn nghĩ rằng Việt Nam là một nước thơ, giàu bản sắc văn hoá, văn hiến nhiều nghìn năm… nên kết quả bị suy dinh dưỡng về thẩm mỹ trầm trọng, thế mới hả họng.
Lý do chính: ảo tưởng và hoang đường…